- Katılım
- 11 Ağu 2021
- Mesajlar
- 6
- Tepki puanı
- 1
Osmanlı Devleti'nde bilim ve sanat alanında birçok çalışmalar yapılmıştır. Osmanlı Devleti döneminde yetişen önemli bilim adamları ile sanatçılar günümüzde bile halen alanında en önemli kişiler arasında sayılmaktadır.
Osmanlı Devleti'nde bilimle ilgili çalışmalar, faaliyetler medreselerde gerçekleştirilirdi. Osmanlı Devleti'nde bilim; pozitif(akli) bilim ve dini( nakli) bilim olmak üzere 2'ye ayrılırdı. Pozitif bilimler deney ve gözleme dayanırken dini bilimler fizik ötesi bilim olarak görülmekteydi. Osmanlı Devleti, dönemi içinde çok çeşitli ilim alanlarında büyük ilerlemeler kaydetmiştir.
Osmanlı’da Tarihçiler
Osmanlı Devleti'nde bilimde tarih, coğrafya, matematik gibi birçok alanla ilgilenmişlerdir. Tarih alanında Aşık Paşazade Osmanlı'nın bilinen ilk tarihçisidir. Daha çok Osmanlı Devleti'nin kuruluş dönemiyle ilgiler bilgiler aktarmıştır. En önemli olan eseri Tevarih’i Ali Osman'dır. Osmanlı Devleti'nde devletin resmi tarih yazıcılarına vakanüvist denirdi. Ve Osmanlı'nın ilk vakanüvisti Naima'dır. Naima'nın en önemli ve en bilinen eseri, Naima Tarihi'dir. Bunun dışında Neşri, Katip Çelebi, Tursun Bey, Orçun Bey, Hoca Sadettin, Peçevi, Ahmet Cevdet Paşa Abdurrahman Şeref Bey, Taşköprülüzade Ahmet Osmanlı Devleti'nin diğer önemli tarihcilerindendir. Neşri, Osmanlı Devleti'nin kuruluş dönemiyle ilgili bilgiler vermektedir. Katip Çelebi de öenmli bir şahsiyet olup Cihannüma en önemli eseridir.Tursun Bey'in en önemli eseri Tarih-i Ebul Feth iken Oruç Bey'in en önemli eseri Oruç Bey tarihidir. Hoca Sadettin'in en önemli eseri ise Tacüt Tevarih, Peçevi'nin en önemli eseri ise Peçevi Tarihi'dir. Ahmet Cevdet Paşa da Osmanlı'da önemli yer tutan bir kişidir. Kendisi Osmanlı'nın ilk medeni kanunu olan Mecelle'nin yazarıdır. Bu arada Mecelle'yi şeri hükümlere göre yazmıştır. Ahmet Cevdet Paşa, Osmanlı Devleti'nin en büyük vakanüvisti olarak kabul edilir. Mecelle'den sonra en önemli eseri ise Tarihi Cevdet'tir. Osmanlı'nın son vakanüvisti ise Abdullah Şeref Bey'dir. En önemli eseri ise Tarih-i Devlet-i Osmaniyye'dir. Bilinen ilk bilim tarihçimiz ise Taşköprülüzade Ahmet'tir.
Osmanlı’da Coğrafya
Osmanlı Devleti tarih dışında coğrafya alanında da çalışmalar yapmıştır. Piri Reis; Hint deniz seferi yapan kaptan-ı deryalardan biridir. Piri Reis ünlü denizci ve coğrafyacılardandır. En önemli eseri ise Kitab-ı Bahriye'dir. Denizcilerin el kitabıdır. Bu arada gerçeğe en yakın dünya haritasını çizen kişi de Piri Reis'tir. Katip Çelebi de coğrafya alanında bilinmesi gereken kişilerdendir. Ünlü bir gezgindir. En önemli eserleri Cihannüma, Fezleke ve Keşfiz Zünun'dur. Keşfiz Zünun bibliyografya, Cihannüma coğrafya, Fezleke ise tarih alanındaki eseridir. Bunların yanında ek bilgi verecek olursak Katip Çelebi, Hacı Halife'dir. Seydi Ali Reis de Hint deniz seferi kaptanıderyalarındandır. Ünlü bir denizci ve aynı zamanda coğrafyacıdır. En önemli eseri ise Mirat'ül Memalik'tir. Mirat'ül Memalik, Memleketlerin Aynası anlamına gelir. Evliya Çelebi de Osmanlı Devleti'nin en ünlü gezginlerinden biridir. En önemli ve bilindik eseri ise Seyahatname'dir.
Osmanlı
Osmanlı Devleti'nin tıp alanında çalışmalar yapan kişilerinden bazıları ise Akşemseddin, Sabuncuoğlu Şerafettin, Altunizade, Celaleddin Hızır, Ahi Çelebi'dir.Akşemseddin hem dini hem de pozitif bilimle ilgilenmiştir. Aynı zamanda II. Mehmet'in hocalarından biridir. Kendisi Hacı Bayram Veli'nin öğrencilerindendir. Mikroplar ile ilgili çalışmalar yapmıştır. Sabuncuoğlu Şerafettin de II. Mehmet bilginlerindendir. Cerrahi alanında uzmandır. En önemli ve bilindik eserleri ise Mücerrebname ve Cerrahiyet'ül Haniye'dir. Altunizade de II. Mehmet bilginlerinden biridir. Üroloji alanında uzmanlaşmıştır. Celaleddin Hızır ise Osmanlı'nın Yıldırım Bayezit döneminde Bursa'da yaptırılan ilk darüşşifasına doktor olarak atanmıştır. En önemli eserleri ise Kitab't Talim ve Şifaül-Erkam'dır.Ahi Çelebi de II. Mehmet'in bilginlerinden olup en önemli eseri Faidesi Hasat'tır. Böbrekle ilgili çalışmalar yapmıştır. Osmanlı Devleti'nin tıp alanında çalışmalar yapan kişilerinden bazıları ise Akşemseddin, Sabuncuoğlu Şerafettin, Altunizade, Celaleddin Hızır, Ahi Çelebi'dir. Akşemseddin hem dini hem de pozitif bilimle ilgilenmiştir. Aynı zamanda II. Mehmet'in hocalarından biridir. Kendisi Hacı Bayram Veli'nin öğrencilerindendir. Mikroplar ile ilgili çalışmalar yapmıştır. Sabuncuoğlu Şerafettin de II. Mehmet bilginlerindendir. Cerrahi alanında uzmandır. En önemli ve bilindik eserleri ise Mücerrebname ve Cerrahiyet'ül Haniye'dir. Altunizade de II. Mehmet bilginlerinden biridir. Üroloji alanında uzmanlaşmıştır. Celaleddin Hızır ise Osmanlı'nın Yıldırım Bayezit döneminde Bursa'da yaptırılan ilk darüşşifasına doktor olarak atanmıştır. En önemli eserleri ise Kitab't Talim ve Şifaül-Erkam'dır. Ahi Çelebi de II. Mehmet'in bilginlerinden olup en önemli eseri Faidesi Hasat'tır. Böbrekle ilgili çalışmalar yapmıştır.
Osmanlı’da Matematik ve Astronomi
Matematik ve astronomi alanında Ali Kuşçu, Uluğ Bey'in öğrencisi olup II. Mehmet'in daveti üzerine İstanbul'a gelmiştir. II Mehmet döneminde yaptırılan Sahn-ı Seman medreselerinde baş müderrislik yapmıştır. Ali Kuşçu'nun en önemli eseri ise Risale tül Fethiye'dir. Matematikte Kadızade-i Rum da Uluğbey rasathanesinde eğitim görmüştür. En önemli eseri ise Mustasari Fil Hisab'dır. Matrakçı Nasuh da matematik alanında çalışmalar da bulunmuştur. Matrakçı Nasuh, I. Süleyman bilginlerindendir. Aynı zamanda minyatürcüdür. En önemli eserleri Kemalül Hisab ve Cemalül Küttap'tır. Bunun dışında diğer önemli matematikçiler; Sinan Paşa, Mola Lütfi, Takiyüddin Mehmet, Hazarfen Ahmet Çelebi ile Lagari Hasan Çelebi'dir. Sinan Paşa'nın en önemli eserleri Tazarruname ile Nasihatname'dir Molla Lütfi, Ali Kuşçu'nun öğrencilerinden olup en önemli eserleri Tazifül Mezbah ve Harname'dir. Molla Lütfi, bu Harname adlı eserinde yöneticileri eleştirmiştir. Taküyiddin Mehmet ise II. Selim zamanında mineccimbaşı olmuştur. III. Murat zamanında ise Osmanlı'nın ilk rasathanesini kurmuştur. Fakat daha sonra bu rasathane uğursuzluk getirdiğine inanıldığı için Şeyhülislam fetvası ile top atışıyla yıkılmıştır. Hazarfen Ahmet Çelebi, Osmanlı Devleti'nde ilk defa yatay uçuş yapmıştır. Galata'dan Üsküdar'a uçmuştur. Lagari Hasan Çelebi ise İlk defa dikey uçuşu yapmıştır. Aynı zamanda roketli uçuş yapan ilk bilim insanıdır. Şenlik yerinde uçuş denemesini yapmış olup kısmen bir başarı sağlamıştır.
Osmanlı’da Din, Hukuk ve Felsefe
Osmanlı Devleti din, hukuk ve felsefe alanında da çalışmalar da bulunmuştur. Bunları ele alırsak, öncelikle Molla Fenari Osmanlı Devleti'nin ilk Şeyhülislam'ıdır. Molla Fenari, II. Murat döneminde Şeyhülislam'lık yapmıştır. En önemli eseri ise Aynül Ayan'dır. Dursun Fakıh ise Osmanlı Devleti'nin ilk kadısıdır. Davudi Kayseri Osmanlı Devleti'nin ilk müderrisidir. Zembilli Ali Efendi de I. Selim dönemi Şeyhülislam'ıdır. Ebu Suud Efendi ise Kanuni dönemi Şeyhülislam'ıdır. Ebu Suud Efendi aynı zamanda Osmanlı Devleti'nin en uzun süreli Şeyhülislam'ıdır. Mehmet Nuri Efendi ise Osmanlı Devleti'nin son Şeyhülislam'ıdır. Bunun yanında Kemal Paşazade, İbrahim Hakkı gibi isimler de önemli kişiliklerdir.Kemal Paşazade, I. Selim döneminde ön plana çıkan bir kişidir. En önemli eseri ise Tevarihi Ali Osman'dır. İbrahim Hakkı'nın en önemli eseri ise Marifetname'dir.
Osmanlı Devleti'nde bilim dili ise Arapça’ydı. Görülüyor ki Osmanlı Devleti'nde çokça bilimle uğraşılmış ve birçok bilim insanı yetişmiştir. Bizim de kendi tarihimizi ve bilim de kaydettiğimiz başarıları öğrenmemiz açısından bu bilgileri dikkatle okumalıyız.
Osmanlı Devleti'nde bilimle ilgili çalışmalar, faaliyetler medreselerde gerçekleştirilirdi. Osmanlı Devleti'nde bilim; pozitif(akli) bilim ve dini( nakli) bilim olmak üzere 2'ye ayrılırdı. Pozitif bilimler deney ve gözleme dayanırken dini bilimler fizik ötesi bilim olarak görülmekteydi. Osmanlı Devleti, dönemi içinde çok çeşitli ilim alanlarında büyük ilerlemeler kaydetmiştir.
Osmanlı’da Tarihçiler
Osmanlı Devleti'nde bilimde tarih, coğrafya, matematik gibi birçok alanla ilgilenmişlerdir. Tarih alanında Aşık Paşazade Osmanlı'nın bilinen ilk tarihçisidir. Daha çok Osmanlı Devleti'nin kuruluş dönemiyle ilgiler bilgiler aktarmıştır. En önemli olan eseri Tevarih’i Ali Osman'dır. Osmanlı Devleti'nde devletin resmi tarih yazıcılarına vakanüvist denirdi. Ve Osmanlı'nın ilk vakanüvisti Naima'dır. Naima'nın en önemli ve en bilinen eseri, Naima Tarihi'dir. Bunun dışında Neşri, Katip Çelebi, Tursun Bey, Orçun Bey, Hoca Sadettin, Peçevi, Ahmet Cevdet Paşa Abdurrahman Şeref Bey, Taşköprülüzade Ahmet Osmanlı Devleti'nin diğer önemli tarihcilerindendir. Neşri, Osmanlı Devleti'nin kuruluş dönemiyle ilgili bilgiler vermektedir. Katip Çelebi de öenmli bir şahsiyet olup Cihannüma en önemli eseridir.Tursun Bey'in en önemli eseri Tarih-i Ebul Feth iken Oruç Bey'in en önemli eseri Oruç Bey tarihidir. Hoca Sadettin'in en önemli eseri ise Tacüt Tevarih, Peçevi'nin en önemli eseri ise Peçevi Tarihi'dir. Ahmet Cevdet Paşa da Osmanlı'da önemli yer tutan bir kişidir. Kendisi Osmanlı'nın ilk medeni kanunu olan Mecelle'nin yazarıdır. Bu arada Mecelle'yi şeri hükümlere göre yazmıştır. Ahmet Cevdet Paşa, Osmanlı Devleti'nin en büyük vakanüvisti olarak kabul edilir. Mecelle'den sonra en önemli eseri ise Tarihi Cevdet'tir. Osmanlı'nın son vakanüvisti ise Abdullah Şeref Bey'dir. En önemli eseri ise Tarih-i Devlet-i Osmaniyye'dir. Bilinen ilk bilim tarihçimiz ise Taşköprülüzade Ahmet'tir.
Osmanlı’da Coğrafya
Osmanlı Devleti tarih dışında coğrafya alanında da çalışmalar yapmıştır. Piri Reis; Hint deniz seferi yapan kaptan-ı deryalardan biridir. Piri Reis ünlü denizci ve coğrafyacılardandır. En önemli eseri ise Kitab-ı Bahriye'dir. Denizcilerin el kitabıdır. Bu arada gerçeğe en yakın dünya haritasını çizen kişi de Piri Reis'tir. Katip Çelebi de coğrafya alanında bilinmesi gereken kişilerdendir. Ünlü bir gezgindir. En önemli eserleri Cihannüma, Fezleke ve Keşfiz Zünun'dur. Keşfiz Zünun bibliyografya, Cihannüma coğrafya, Fezleke ise tarih alanındaki eseridir. Bunların yanında ek bilgi verecek olursak Katip Çelebi, Hacı Halife'dir. Seydi Ali Reis de Hint deniz seferi kaptanıderyalarındandır. Ünlü bir denizci ve aynı zamanda coğrafyacıdır. En önemli eseri ise Mirat'ül Memalik'tir. Mirat'ül Memalik, Memleketlerin Aynası anlamına gelir. Evliya Çelebi de Osmanlı Devleti'nin en ünlü gezginlerinden biridir. En önemli ve bilindik eseri ise Seyahatname'dir.
Osmanlı
Osmanlı Devleti'nin tıp alanında çalışmalar yapan kişilerinden bazıları ise Akşemseddin, Sabuncuoğlu Şerafettin, Altunizade, Celaleddin Hızır, Ahi Çelebi'dir.Akşemseddin hem dini hem de pozitif bilimle ilgilenmiştir. Aynı zamanda II. Mehmet'in hocalarından biridir. Kendisi Hacı Bayram Veli'nin öğrencilerindendir. Mikroplar ile ilgili çalışmalar yapmıştır. Sabuncuoğlu Şerafettin de II. Mehmet bilginlerindendir. Cerrahi alanında uzmandır. En önemli ve bilindik eserleri ise Mücerrebname ve Cerrahiyet'ül Haniye'dir. Altunizade de II. Mehmet bilginlerinden biridir. Üroloji alanında uzmanlaşmıştır. Celaleddin Hızır ise Osmanlı'nın Yıldırım Bayezit döneminde Bursa'da yaptırılan ilk darüşşifasına doktor olarak atanmıştır. En önemli eserleri ise Kitab't Talim ve Şifaül-Erkam'dır.Ahi Çelebi de II. Mehmet'in bilginlerinden olup en önemli eseri Faidesi Hasat'tır. Böbrekle ilgili çalışmalar yapmıştır. Osmanlı Devleti'nin tıp alanında çalışmalar yapan kişilerinden bazıları ise Akşemseddin, Sabuncuoğlu Şerafettin, Altunizade, Celaleddin Hızır, Ahi Çelebi'dir. Akşemseddin hem dini hem de pozitif bilimle ilgilenmiştir. Aynı zamanda II. Mehmet'in hocalarından biridir. Kendisi Hacı Bayram Veli'nin öğrencilerindendir. Mikroplar ile ilgili çalışmalar yapmıştır. Sabuncuoğlu Şerafettin de II. Mehmet bilginlerindendir. Cerrahi alanında uzmandır. En önemli ve bilindik eserleri ise Mücerrebname ve Cerrahiyet'ül Haniye'dir. Altunizade de II. Mehmet bilginlerinden biridir. Üroloji alanında uzmanlaşmıştır. Celaleddin Hızır ise Osmanlı'nın Yıldırım Bayezit döneminde Bursa'da yaptırılan ilk darüşşifasına doktor olarak atanmıştır. En önemli eserleri ise Kitab't Talim ve Şifaül-Erkam'dır. Ahi Çelebi de II. Mehmet'in bilginlerinden olup en önemli eseri Faidesi Hasat'tır. Böbrekle ilgili çalışmalar yapmıştır.
Osmanlı’da Matematik ve Astronomi
Matematik ve astronomi alanında Ali Kuşçu, Uluğ Bey'in öğrencisi olup II. Mehmet'in daveti üzerine İstanbul'a gelmiştir. II Mehmet döneminde yaptırılan Sahn-ı Seman medreselerinde baş müderrislik yapmıştır. Ali Kuşçu'nun en önemli eseri ise Risale tül Fethiye'dir. Matematikte Kadızade-i Rum da Uluğbey rasathanesinde eğitim görmüştür. En önemli eseri ise Mustasari Fil Hisab'dır. Matrakçı Nasuh da matematik alanında çalışmalar da bulunmuştur. Matrakçı Nasuh, I. Süleyman bilginlerindendir. Aynı zamanda minyatürcüdür. En önemli eserleri Kemalül Hisab ve Cemalül Küttap'tır. Bunun dışında diğer önemli matematikçiler; Sinan Paşa, Mola Lütfi, Takiyüddin Mehmet, Hazarfen Ahmet Çelebi ile Lagari Hasan Çelebi'dir. Sinan Paşa'nın en önemli eserleri Tazarruname ile Nasihatname'dir Molla Lütfi, Ali Kuşçu'nun öğrencilerinden olup en önemli eserleri Tazifül Mezbah ve Harname'dir. Molla Lütfi, bu Harname adlı eserinde yöneticileri eleştirmiştir. Taküyiddin Mehmet ise II. Selim zamanında mineccimbaşı olmuştur. III. Murat zamanında ise Osmanlı'nın ilk rasathanesini kurmuştur. Fakat daha sonra bu rasathane uğursuzluk getirdiğine inanıldığı için Şeyhülislam fetvası ile top atışıyla yıkılmıştır. Hazarfen Ahmet Çelebi, Osmanlı Devleti'nde ilk defa yatay uçuş yapmıştır. Galata'dan Üsküdar'a uçmuştur. Lagari Hasan Çelebi ise İlk defa dikey uçuşu yapmıştır. Aynı zamanda roketli uçuş yapan ilk bilim insanıdır. Şenlik yerinde uçuş denemesini yapmış olup kısmen bir başarı sağlamıştır.
Osmanlı’da Din, Hukuk ve Felsefe
Osmanlı Devleti din, hukuk ve felsefe alanında da çalışmalar da bulunmuştur. Bunları ele alırsak, öncelikle Molla Fenari Osmanlı Devleti'nin ilk Şeyhülislam'ıdır. Molla Fenari, II. Murat döneminde Şeyhülislam'lık yapmıştır. En önemli eseri ise Aynül Ayan'dır. Dursun Fakıh ise Osmanlı Devleti'nin ilk kadısıdır. Davudi Kayseri Osmanlı Devleti'nin ilk müderrisidir. Zembilli Ali Efendi de I. Selim dönemi Şeyhülislam'ıdır. Ebu Suud Efendi ise Kanuni dönemi Şeyhülislam'ıdır. Ebu Suud Efendi aynı zamanda Osmanlı Devleti'nin en uzun süreli Şeyhülislam'ıdır. Mehmet Nuri Efendi ise Osmanlı Devleti'nin son Şeyhülislam'ıdır. Bunun yanında Kemal Paşazade, İbrahim Hakkı gibi isimler de önemli kişiliklerdir.Kemal Paşazade, I. Selim döneminde ön plana çıkan bir kişidir. En önemli eseri ise Tevarihi Ali Osman'dır. İbrahim Hakkı'nın en önemli eseri ise Marifetname'dir.
Osmanlı Devleti'nde bilim dili ise Arapça’ydı. Görülüyor ki Osmanlı Devleti'nde çokça bilimle uğraşılmış ve birçok bilim insanı yetişmiştir. Bizim de kendi tarihimizi ve bilim de kaydettiğimiz başarıları öğrenmemiz açısından bu bilgileri dikkatle okumalıyız.
![[SA]Return](/data/avatars/s/18/18507.jpg?1713441447){kind=avatar}