K Vitamini Nedir, K Vitamini Eksikliğin Nasıl Fark Edilir? Hangi Besinlerde Tüketmeliyiz?

Lifli yeşil sebzelerde, özellikle brokoli ve brüksel lahanasında çok miktarda K vitamini bulunmakta ve farklı formları olan bir mikro besin çeşididir. (1) Yağda çözünebilen, esansiyel K vitamini vücudun kanın pıhtılaşmasında görev alan bazı proteinleri üretebilmesi sırasında kullanılır. K vitamini adını Almanca “Koagulation” kelimesinden almıştır.



K vitamininin doğal olarak 2 farklı formu bulunmaktadır. Bunlar K1 vitamini (Phytonadione, Fitonadion) ve K2 vitamini (Menaquinone)’dir. K vitamini olarak en çok tercih edilen ve kullanılan tür ise daha az toksik etkisi olduğu, daha hızlı yarar sağladığı, daha güçlü olduğu ve daha hızlı çalıştığı için K1 vitaminidir. K1 vitamini yoğun olarak lifli yeşil yapraklı sebzelerde bulunur. K2 vitamini ise daha çok hayvansal ürünlerden aldığımız k vitaminleridir. K1 vitamini ayrıca bakteriler tarafından bağırsak florasında K2 vitaminine dönüştürülebilir. K2 vitamini kemiklerin korunmasına yardımcı olur. Son olarak laboratuvar ortamında üretilen, K vitamini eksikliği için kullanılmayan ve toksik etkisi yüksek sentetik K3 vitamini bulunmaktadır. K vitamini yağda kolay çözünebildiği için yağlar ile tüketildiğinde vitaminden alınan yarar artacaktır.

K Vitamini Ne İşe Yarar, K Vitamini Eksiliğinde Neler Görülür?
K vitamini eksikliğinin nelere sebep olabileceğini anlayabilmek için K vitamini faydalarını iyice anlamak gerekir.

K vitaminin en çok görev aldığı konu kanın pıhtılaşmasıdır. Kan inceltici ilaçların, antibiyotiklerin ve bazı ilaçların yapabileceği kanama problemini engelleyebilir. K vitamini eksikliği hekimler tarafından fark edildiğinde kişiye K vitamini reçetelendirilebilir.

K vitamini, vücutta aşağıdaki görevleri üstenebilir:

• Yenidoğan, K vitamini seviyesi düşük olan bebeklerde kanama problemlerini (yenidoğanın hemorajik hastalığı) önlemek
• Kanın pıhtılaşmasını sağlayan proteinleri eksik olan bireylerin pıhtılaşma problemlerini önlemek
• Bir çeşit kalıtsal bozukluk olan K vitaminine bağlı pıhtılaşma faktörleri eksikliğini önlemek
• Pıhtılaşmayı önlemek amacı ile kullanılan ilaçların çok fazla gelen etkilerini tersine çevirmek
• Siroz sonrası oluşabilecek kaşıntıların azalmasına yardımcı olmak
• Osteoporoz adı verilen kemik güçsüzlüğü hastalığını engellemek

Bu faydalarının yanısıra insanlar örücek ısırığı yaralarını, yanıkları ve çürükleri geçirebilmek için cilde sürülen K vitaminli krem kullanırlar. Ameliyatlardan sonra cilt dokusunda iyileşmenin hızlandırılması için de K vitamini kullanılabilir. İleri seviyedeki K vitamini eksikliği tedavisinde doktorunuz enjeksiyon ile K vitamini yüklemesi yapabilir.

Tüm bu faydalara baktığımızda K vitamini eksikliğinin nelere sebep olabileceğini daha net görebiliyoruz. K vitamini eksikliği kan pıhtılaşmasını engelleyebilir, kemiklerin güçsüzleşmesine sebep olabilir, siroza bağlı kaşıntıların azalmasını önleyebilir.

K Vitamini Hangi Besinlerde Bulunur?
Doğal beslenme yolu ile alabileceğiniz en iyi K vitamini kaynakları: (2)

• Ispanak, kıvırcık lahana, kara lahana, pazı, pancar yaprağı, kuşkonmaz, brokoli, karnabahar, maydonoz, şalgam, hindiba
• Taze fasulye, soya, bezelye, meksika fasulyesi
• Kırmızı et, tavuk, tavuk ciğeri, ördek, böbrek, karaciğer
• Yumurta, süt ürünleri, tere yağı, yoğurt, peynir
• Üzüm, kivi, çilek, avokado, nar, domates, yaban mersini, böğürtlen, mürdüm eriği, kuru incir, kırmızı kuşüzümü
• Kaju, ceviz, fındık, pikan cevizi

Bu yiyecekler içerisinde bulunan K vitamini, tere yağı ya da diğer yağlar ile tüketildiklerinde K vitamini emilimi daha fazla olabilir.

K Vitamini Eksikliği Neden Olur?
K vitamini eksikliği çok fazla yaygın olan bir sağlık problemi olmasa dahi önemsenmesi gerekir. K vitamini eksikliği yaşadığınızı düşünüyorsanız bu durumu doktorunuza bildirmenizi öneririz. Doktorunuz gerekli testleri yaparak K vitamini eksikliğine sahip olup olmadığı ile ilgili sizi bilgilendirecektir.

Aşağıdaki etmenler K vitamini eksikliği oluşumunu tetikleyebilmektedir:

• Yüksek oranda alkol tüketmek
• Ciddi şekilde yetersiz beslenmek
• K vitamini emilimine müdahale eden ilaçlar kullanmak
• Sindirimi etkileyen hastalıklara sahip olmak, çölyak hastalığı ya da Crohn’s hastalığı gibi.