Bebeklerde Uyku Problemi, Uyku Düzeni Nasıl Sağlanır?

Bebeklerde Uyku Problemi
Uyku hiç şüphesiz ki tüm canlılar için çok önemlidir. Yeni doğan bir bebek günün ortalama 16 – 17 saatini uykuda geçirmektedir. Bu saat aralığı tabikî ki bebeğin yaşı büyüdükçe daralmaktadır. Okul öncesi dönemdeki bir çocuğun günlük 11 – 12 saatini uykuda geçirmesi uzmanlar tarafından da tavsiye edilmektedir. Uykusunu düzenli alan çocuğun buna paralel olarak zihinsel ve fiziksel gelişimi de olumlu yönde olacaktır. Uykusunu yeterince almayan çocuk ise o gün içindeki yeme, içme, oyun gibi aktivitelerinde de davranışlarında da uykusuzluğundan kaynaklı olarak dengesi değişmiş olacaktır.

Her çocuğun uyku düzeni ve uyku rutini birbirinden farklı olabilir. Geçmişten bu güne çocukları uyutmak için denenmiş ve tavsiye edilmiş pek çok yöntem bulunmaktadır. Ayakta sallamak, beşikte sallamak ya da kendi kendine uyumasını sağlamak gibi pek çok yaklaşım örneği olsa da yine en doğru yöntemi çocuk ve ebeveyn olarak sizler belirleyeceksiniz. Çünkü uyku düzeni oluşturmanın tek bir doğrusu yoktur. Çocuğunuzun kişilik yapısına ve sizin tutumunuza göre uyku rutini oluşturmak değişkenlik gösterebilir.


Çocuklarda uyku eğitiminde dikkat edilmesi gereken en öncelikli husus, çocuğun uyku reddetmesi ve uyumak istememesinin sebeplerinin iyi araştırılmasıdır. Reflü, diş ağrısı, grip ya da uyku apnesi gibi sağlık sorunları olan çocuklarda uyku düzeni oluşturmak çok zordur. Bu nedenle çocuğa gerekli tüm fiziki muayenelerin yaptırılmış olmasına özellikle dikkat edilmelidir.

Uyku Sorunu Olan Bebeklerde Görülen Belirtiler
uyku sorunu olan bebeklerde görülen belirtiler

• Çocuğunuzda herhangi bir sağlık sorunu olmamasına rağmen gecede 6 – 7 kere uyanıyorsa,
• Özellikle 10 ay ve altındaki bebekler gece 7 – 8 kere uyanıyor ve anne sütü emmeden tekrar uyumuyorsa,
• Çocuğunuz gece boyu kesintisiz, huzurlu ve kaliteli bir uyku uyumuyorsa,
• Gece uyumak istemiyor ve uykuyu reddediyorsa,

Çocuklarda Görülen Uyku Sorunlarının Sebepleri

• Bebeklerde uykuya dalamama sebeplerinin başında bebeğin aç ya da bir rahatsızlığının olması gelmektedir.
• Çocuğun uyuyacağı odanın ısı ve ışıklandırma olarak uygun olmaması uykuya geçişini zorlaştırmaktadır.
• Bebeğin ve çocuğun kıyafetlerinin rahat olmaması kaliteli bir uyku için en büyük engeldir.
• Uyku öncesi çocuğun ilgi, sevgi, oyun gibi duygusal ihtiyaçlarının karşılanmamış olması ya da yetersiz karşılanması uykuya geçişini zorlaştırmaktadır.
• Çocuğunuzun uyku öncesinde fazla uyarılmış olması ve yorulmuş olması da uykuya geçiş sürecini zorlaştırmaktadır.
• Gün içinde çocuğu yanlış saatlerde uyutmak ya da gereğinden fazla süre uyutmak da çocuğun uykuya dalması için büyük bir engeldir.
• Anne ve baba tutumlarında farklılık, kararsızlık ve değişiklik de çocuğun uyku düzenini bozan ve uykuya geçiş sürecini olumsuz yönde etkileyen sebepler arasındadır.

Bebeklerde Uyku Düzeni İçin Tavsiyeler
bebeklerde uyku düzeni için tavsiyeler
Uyku sorunu olan çocuklarda uyku düzeni oluşturabilmek için dikkat edilecek bazı hususlar bulunmaktadır. Özellikle ilk 4 yıl çocuklarda gündüz uykularının da önemli bir yeri olduğunu unutmamak gerekir. Çocuğun gündüz uyku süresinin mümkün olduğunca öğlen saatlerinde olmasına ve en fazla 1 – 2 saat olmasına dikkat edilmelidir. Çocukta uyku düzeni oluşturmak için dikkat edilecek diğer hususlara gelin hep birlikte göz atalım;

• Her gece aynı saatte ve aynı yerde uyutmaya dikkat edin.
• Çocuğunuzun uyku öncesi mutlu ve huzurlu olmasını sağlayın. Oyun oynamış ve enerjisini atmış olması çok önemlidir. Ancak bir yandan da dinlenmiş ve sakinleşmiş olması uykuya geçişi kolaylaştırmaktadır. Bu nedenle uyku öncesinde çocuğu yoracak ve hareketlendirecek oyunlardan uzak durmaya özen gösterin.
• Öncelikle uyku öncesinde belli rutinleriniz olsun. Uyku için hazırlıklar sırasıyla yapılarak çocuğa uyku vaktinin geldiğini hatırlatır ve uykuya geçişi kolaylaştırır. Örneğin hoş bir melodide bir alarm sesi çalması, ardından çocuğunuz pijamalarını giymesi, dişlerini fırçalaması, banyo, kısa bir bebek masajı yapılması, klasik müzik eşliğinde masal anlatılması, odanın ışıklarının kısılması gibi rutinler her gece uyku öncesi tekrarlanabilir. Bu değişmeyen rutinler sayesinde bebek ya da çocuk uyku için koşullanmış olacak ve kendini daha güvende hissederek uykuya geçişi daha kolay olacaktır.
• Tensel temas ile uyumak isteyen çocuklar da olabilir. 4 yaşına kadar ebeveyni ile uyumuş olan bir çocuğun birden anne veya babasından ayrı uyuması beklenmemelidir. Bunun için çocuğunuzla bol bol konuşun, kendisini güvenle hissettirecek sohbetler yapın ve onu rahatlatın. Odasında tek başına uyuyabilecek duruma gelmesinin yavaş yavaş olacağını unutmayın. Yalnız uyuma konusunda kaygısı yüksek olan çocuğunuza uyuyana kadar yanında bekleyeceğinizi ancak herkesin kendi yatağında uyuması gerektiğini güzel bir dille anlatın.
• Gece uyandığında anne ve babasının yatağına gelmek isteyen çocuğunuz daha sonraları bunu da alışkanlık haline getirebilir. Bu nedenle uyandığında kendi yatağına götürün ve uyuyana kadar sizin yanında bekleyeceğinizi söyleyin. Çocuğunuzun kendini güvende hissetmesini sağlayın.
• Çocuğunuzun uyku arkadaşı edinmesi uykuya geçişini kolaylaştıran diğer bir husustur. Oyuncak bir bebek ya da battaniye çocuklar tarafından en sık tercih edilen uyku nesneleridir.
• Anne – baba olarak sakin, olumlu ve yapıcı olun. Uykuyu hiçbir zaman uykuyu ceza aracı olarak kullanmayın. Uyku alışkanlığı edinmede çocuğunuza karşı kararlı, istikrarlı ve sabırlı davranmayı ihmal etmeyin. Ebeveyn olarak bol miktarda sevgi, ilgi, alaka ve tutarlı davranışlar ile çocuğunuza uyku eğitimini en iyi şekilde vereceğinizi unutmayın.

Çocuklarda uyku düzeni oluşturmak en iyi şekilde verilen uyku eğitimine bağlıdır. Tıpkı çocuklarda konuşma eğitimi, çocuklarda tuvalet eğitimi ya da ayakkabılarını bağlama konusunda vermiş olduğunuz eğitim gibi çocuğunuza uyumayı da öğretebileceğinizi unutmayın. Yeter ki anne & baba olarak tutarlı, karalı ve istikrarlı olun. En ufak aksaklık yaşadığınızda pes etmeyin. Çocuğunuzun ihtiyaçlarını ve gerçeklerini göz ardı etmeden sizin ruhsal ve bedensel sağlığınız için en uygun yöntemi uygulayın.